نقش مهاجرت در توسعه و گسترش بافت حاشیه ای اردبیل

مقدمه

بسیاری از مفاهیم اجتماعی، که در محدوده آسیب‌های عمیق اقتصادی – اجتماعی قرار دارند در اکثر کشورهای بزرگ جهان قابل‌مشاهده‌اند و در برخی از موارد از شاخص‌های موازی و مشترک فراوانی برخوردارند. یکی از آن موارد، که کشور ما نیز سال‌هاست مبتلا به این پدیده نامطلوب شده است، مساله حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ است. در این زمینه دیدگاه‌ها و نظرات مختلفی از سوی دانشمندان ارائه شده است.

حاشیه‌نشینی یک پدیده اجتماعی است و این پدیده اختصاص به عصر فعلی نداشته و ریشه در ادوار و اعصار گذشته دارد که هم در کشورهای توسعه‌یافته و هم در کشورهای در حال توسعه وجود داشته و دارد و تنها تفاوت آن در کشورهای توسعه یافته با کشورهای در حال توسعه، از حیث ریشه های تاریخی بوجود آورنده آن و رفتار کالبدی و اجتماعی آن می باشد. کشور ایران نیز از این پدیده مصون نمانده منتهی شرایط حادی که در برخی کشورها از جمله برزیل، هندوستان، پرو و برخی کشورها ی آفریقایی وجود دارد در کشور ما حاکم نیست، ولی از حیث قدمت مشابه سایر کشورها می باشد.

پدیده حاشیه نشینی در ایران نیز همانند اکثر کشورهای در حال توسعه تا حدود زیادی ریشه در مهاجرت و عوامل دافعه و جاذبه روستایی- شهری دارد. فقدان و کمبود امکانات رفاهی و خدماتی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک فرآیند مهاجرت را تشدید کرده و حاشیه نشینی را پدید آورد.

شهر اردبیل نیز از این قاعده مستثنی نبوده و مهاجرت های صورت گرفته از روستا باعث بوجود آمدن و توسعه بافت حاشیه شهر گردیده است.

1-1 بیان مسئله

حاشیه نشینی از ویژگی های جدائی ناپذیر رشد شهری ایران است که در سالیان اخیر به دلیل افزایش مطالبات اجتماعی در این مناطق و با توجه به تجربه چند دهه گذشته بیشتر مورد توجه محققان و کارشناسان واقع شده است. تجربه نشان می دهد که چاره ای جز ادغام واقعی این نواحی در درون نظام شهری نداریم، مدل بهسازی مداخله در حاشیه باید بر بکارگیری ملاحظات مبتنی بر نیازهای اساسی اجتماعی و اقتصادی برای جذب حاشیه ها در سبک زندگی شهری تاکید نمایند....